Sprawdź, czego tłumacz przysięgły nie zrobi.
Nawet za gigantyczną dopłatą.
Czy w wyrazie: „Malgorzata” (przez “L”) tłumacz może zamienić „L” na „Ł”? A przeliczyć cale na centymetry? Odkryj najciekawsze historie, prosto z naszego biura tłumaczeń. Poznaj nieoczywiste tajniki pracy tłumacza przysięgłego.
Oto 10 przykładów czynności, których nie wykona dla Ciebie tłumacz przysięgły, nawet za gigantyczną dopłatą. Niektóre z nich wcale nie są oczywiste. Przecież poprawienie oczywistej literówki w nazwie firmy to zwykła formalność. A może jednak nie?
Oto prawdziwe sytuacje, które zebraliśmy przez lata naszej pracy. W krakowskim biurze Polyland świadczymy usługi tłumaczeń już od 8 lat. Tłumaczymy teksty, umowy, akty na 40 języków. Pracując z nami, masz pewność jakości, terminowości i rzetelności usług.
Przykazanie I
Nie będziesz umieszczać w tłumaczeniu nieprawdziwych informacji.
Prawdziwa Sytuacja: LITERÓWKA i KRS
W dokumencie klienta była literówka w nazwie firmy. Poprosił o jej poprawienie w tłumaczeniu. Miał przy sobie KRS z poprawną nazwą. Niestety tłumacz nie mógł sam poprawić błędu. Klient musiał dostarczyć nowy, poprawiony dokument.
Rada dla Ciebie: najpierw korekta oryginału
Widzisz błąd w dokumencie? Przed tłumaczeniem popraw go w instytucji, która go wydała. Dopiero po odebraniu nowego dokumentu zgłoś się do tłumacza.
Masz też drugą opcję. W tłumaczeniu będzie podana błędna pisownia (jak w oryginale). Ale tłumacz może dodać komentarz w kwadratowym nawiasie. Tam będzie zapisana informacja zgodna z innym, przedstawionym dokumentem.
Podstawa prawna: Kodeks Zawodowy Tłumacza Przysięgłego:
§ 17. Wierność tłumaczenia
“Tłumacz przysięgły powinien tłumaczyć dokument dokładnie w takiej formie, w jakiej został on zapisany lub wypowiedziany, oddając całą treść i niczego nie ujmując, nie dodając ani nie zmieniając”.
Przykazanie II
Nie będziesz dopisywać w tłumaczeniu dodatkowych informacji, których nie ma w tekście źródłowym (poza komentarzami w nawiasie []).
Prawdziwa Sytuacja: BRAKUJĄCA DAWKA SZCZEPIONKI
Zgłosiła się do nas klientka z kartą szczepień. Na karcie brakowało zapisu o jednej dawce szczepionki. W efekcie nie zgadzała się finalna ilość dawek, którą przyjęło jej dziecko. Tłumacz nie mógł dopisać informacji, których nie było w oryginale.
Pamiętaj!
Żadna literka, liczba, a nawet znak(!) nie mogą zostać dodane do tłumaczenia, jeśli nie ma ich w tekście źródłowym. Jedyną możliwością jest dopisanie czegoś w nawiasie kwadratowym. Informacje w takich nawiasach traktowane są jako komentarze tłumacza.
Przykazanie III
Nie będziesz zmieniać danych. Nawet oczywistych!
Prawdziwa Sytuacja: MALGORZATA przez L
Klientka (Polka) mieszkająca we Francji, we francuskich dokumentach miała zapisane imię MALGORZATA (bez polskich znaków). Tłumacz nie mógł zmienić zapisu imienia i zamienić Malgorzata na Małgorzata.
W Biurze Tłumaczeń Polyland zdarzają się sytuacje, w której klient (Polak) dostarcza do tłumaczenia dokument wydany w innym kraju. Najczęściej nie ma tam polskich znaków w imieniu i nazwisku. A tłumacz przysięgły nie może ich dopisać. Nawet jak wie, że Malgorzata to po prostu Małgorzata.
Podstawa prawna: Kodeks Zawodowy Tłumacza Przysięgłego:
„§ 50. Znaki diakrytyczne i ich brak w nazwach własnych
2. Polskie nazwy własne, w szczególności imiona i nazwiska, podane w tekście źródłowym bez koniecznych znaków diakrytycznych – powinny być przytoczone w tłumaczeniu w tej samej postaci (bez znaków diakrytycznych).”
Przykazanie IV
Nie będziesz poświadczać o zgodności z oryginałem, jeśli oryginału nie widziałeś/aś.
Prawdziwa Sytuacja: AKT URODZENIA i WYSYŁKA
Klientka mieszkająca na stałe w USA chciała wykonać tłumaczenie aktu urodzenia dziecka i poświadczyć o zgodności z oryginałem. Nie chciała wysyłać dokumentu do Polski. Bała się, że przesyłka zaginie lub dokument się zniszczy.
Pamiętaj!
Polskie Urzędy Stanu Cywilnego wymagają poświadczenia o zgodności z oryginałem w przypadku m.in. aktów urodzenia, małżeństwa i zgonu. W przypadku innych urzędów i instytucji – warto dopytać o to jeszcze przed zleceniem tłumaczenia.
Co wtedy?
Jeśli na tłumaczeniu ma znaleźć się informacja o oryginale, konieczne jest dostarczenie dokumentu do biura tłumaczeń. Możliwe jest wykonanie tłumaczenia z kopii. Ale takie tłumaczenie nie zawsze zostanie zaakceptowane przez urząd, bank uniwersytet czy inną instytucję.
Przykazanie V
Nie będziesz opuszczać tłumaczenia fragmentu dokumentu, nie informując o tym.
Prawdziwa Sytuacja: BANKOWE DANE
Klient przyniósł do tłumaczenia wyciąg transakcji ze swojego konta bankowego. Chciał, aby opuścić jeden, niewygodny dla niego wpis, nie informując o tym. Niestety tłumacz nie mógł tego zrobić.
W tłumaczeniu przysięgłym można wykluczyć z tłumaczenia fragment lub stronę. Jednak zawsze musi się znaleźć o tym stosowna adnotacja. Na przykład: „dokument liczy 5 stron, na prośbę klienta tłumaczeniu podlegają jedynie pierwsze 2 strony dokumentu”.
Przykazanie VI
Nie będziesz tłumaczyć dokumentów bezpośrednio z języka obcego na obcy.
Prawdziwa Sytuacja: z ukraińskiego na angielski
Klientka chciała przetłumaczyć swoje dokumenty bezpośrednio z języka ukraińskiego na angielski, bo zależało jej na szybkim terminie oraz niższej cenie. Chodziło o tłumaczenie uwierzytelnione.
Pamiętaj!
Nawet jeśli tłumacz jest uprawniony do wykonywania tłumaczeń uwierzytelnionych w dwóch językach, tłumaczenie zawsze wykonywane jest w 2 etapach, przez język polski.
Dlatego, jeśli Twój dokument jest języku angielskim, a potrzebujesz tłumaczenia przysięgłego na norweski, to musisz wykonać 2 osobne tłumaczenia: z języka angielskiego na polski, a dopiero potem: z języka polskiego na norweski. To jedyna, prawnie dopuszczalna możliwość. Nawet wtedy, gdy tłumacz ma uprawnienia na oba języki.
Przykazanie VII
Nie będziesz tłumaczyć czegoś nieczytelnego „domyślając się”.
Prawdziwa Sytuacja: BAAARDZO STARY DOKUMENT
Klient posiadał bardzo stary dokument. W dokumencie część wpisów odręcznych była wytarta i niemożliwa do odczytania. Przekazał tłumaczowi ustnie, co według niego jest tam napisane. Tłumacz nie mógł wykonać tłumaczenia na podstawie zapewnienia ustnego.
Uważaj!
Jeśli pieczątka, wpis odręczny czy inne elementy są trudne lub niemożliwe do odczytania, tłumacz przysięgły ma obowiązek opisania ich jako nieczytelnych.
Przykazanie VIII
Nie będziesz rozwijać skrótów, które są ci nieznane (i nie jest możliwe znalezienie ich znaczenia w ogólnodostępnych źródłach).
Prawdziwa Sytuacja:
CHIŃSKIE SKRÓTY
Klientka dostarczyła do tłumaczenia dokument z Chin, wydany po angielsku. Znajdował się w nim szereg skrótów nazw chińskich instytucji. Były to organizacje mało znane, a rozwinięcia skrótów nie były dostępne w znanych tłumaczowi źródłach. Ich przetłumaczenie nie było więc możliwe.
Podstawa prawna: Kodeks Zawodowy Tłumacza Przysięgłego:
„§ 45. Wyrazy o znaczeniu nieznanym tłumaczowi
Wyrazy, wyrażenia, skróty, skrótowce itp. o znaczeniu nieznanym tłumaczowi należy przepisać oraz opatrzyć uwagą, że zostały w tłumaczonym dokumencie przytoczone w języku źródłowym, ponieważ pomimo wykazania przez tłumacza należytej staranności ich znaczenie nie zostało przez tłumacza odnalezione w dostępnych mu źródłach.”
Przykazanie IX
Nie będziesz tłumaczyć wpisów z dokumentu źródłowego, wykonanych w języku trzecim.
Prawdziwa Sytuacja: NIEMIECKIE CZY ANGIELSKIE?
Klient zamówił tłumaczenie umowy zakupu samochodu z języka niemieckiego. W dokumencie tym znalazło się tylko jedno krótkie i proste zdanie po angielsku. Klient prosił, aby tłumacz przysięgły języka niemieckiego przetłumaczył również to zdanie, argumentując to tym, że przecież każdy człowiek wie, co to oznacza. Zgodnie z prawem, tłumacz nie mógł tego zrobić.
Co to jest język trzeci?
Język trzeci to język, który nie ma związku z danym tłumaczeniem. Nie stanowi języka, w którym został sporządzony dokument źródłowy, ani nie jest językiem, na który dokument zostanie przetłumaczony. Nawet jeśli w takim języku jest tylko jedno, powszechnie znane słowo, to tłumacz ma obowiązek opisać to jako „wpis w języku trzecim”.
Uwaga na pieczątki.
Często zdarza się, że urząd oferuje do wyboru wydanie dokumentu w języku danego kraju lub w języku angielskim. Przy wyborze angielskiego, na dokumencie jest jednak pieczątka urzędu w języku danego kraju (na przykład w przypadku aktów urodzenia z Norwegii).
Konieczne jest wówczas wykonanie 2 tłumaczeń – tłumaczenia całości dokumentu z jednego języka + tłumaczenie samej pieczęci z drugiego języka.
Przykazanie X
Nie będziesz przeliczać jednostek miar na inne.
Prawdziwa Sytuacja: CALE i CENTYMETRY
W dokumencie klienta były podane wartości w calach. Poprosił on, aby w tłumaczeniu przeliczyć je na centymetry. Niestety, tłumacz nie mógł tego zrobić.
Pamiętaj!
Wartości, jednostki, wymiary muszą w tłumaczeniu występować dokładnie w takiej samej formie co w dokumencie źródłowym.
Tłumacz nie może wykonywać przeliczeń czy zmieniać jednostek. To samo dotyczy wartości pieniężnych i walut.
A co tłumacz może, ale nie musi?
Oto 3 sytuacje, o które bardzo często pytają nas klienci.
Często jest to praktykowane przez tłumaczy, ale nie jest to wymóg prawny. Jeśli urząd lub inna instytucja wymaga, aby do tłumaczenia była załączona kopia dokumentu źródłowego – poinformuj nas o tym przy zamówieniu.
O takim uwierzytelnieniu decyduje każdorazowo tłumacz przysięgły. Bierze pod uwagę m.in. jakość obu tekstów.
Standardem jest tłumaczenie w wersji papierowej z pieczęcią i odręcznym podpisem tłumacza. Jeśli potrzebujesz tłumaczenia z kwalifikowanym podpisem elektronicznym, napisz nam o tym przy zleceniu. Nie każdy tłumacz dysponuje takim podpisem.
Przygotuj dokumenty i unikaj komplikacji
Znajomość 10 przykazań pomoże Ci przygotować dokumenty do tłumaczenia.
Profesja tłumacza przysięgłego w Polsce to jeden z zawodów regulowanych prawnie. Zasady świadczenia takich usług uregulowane są ustawą, rozporządzeniem oraz Kodeksem Zawodowym.
Czasem pozornie niewinna zmiana, w postaci jednej literki czy liczby, może mieć bardzo poważne konsekwencje ciążące na tłumaczu, łącznie z utratą uprawnień! Dlatego już przed wizytą warto upewnić się, czy dokument, który chcesz przetłumaczyć: nie ma błędów, czy zapisy są czytelne, nie ma w nich niezrozumiałych skrótów, a pieczęcie w tym samym języku, co reszta dokumentów.
Nie jesteś pewien/pewna, czy te zasady dotyczą to twojego dokumentu?
Napisz do nas i wyślij dokument do bezpłatnej wyceny:
zadzwoń: 609 853 852 lub napisz: bok@polyland.pl
Źródła:
1. https://tepis.org.pl/tepis-1990-2015/
2. https://tepis.org.pl/kodeks-tlumacza-przysieglego/
3. https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/zasady-wykonywania-zawodu-tlumacza-przysieglego